Fransiya bu yil beshinchi marta bosh vazirsiz qoldi

Fransiya Bosh vaziri Sebastyan Lekornu tayinlanganidan 27 kun o‘tib iste’foga chiqdi va beshinchi respublika tarixidagi hukumat rahbari bo‘ldi. Prezident Emmanuel Makron dushanba kuni ertalab, yangi vazirlar mahkamasi e’lon qilinganidan bir necha soat o‘tib, o‘z iste’fosini qabul qildi. Lekornu 9 sentabr kuni lavozimga kirishdi va bu lavozimda uch haftadan sal ko‘proq vaqt ishladi. Uning ketishi Fransiyaning siyosiy barqarorligiga yana bir zarba bo‘ldi va prezidentlik davrida allaqachon uchta hukumatni boshqargan Makronga bosimni kuchaytirdi. Iste’foga chiqish arafasida Lekornu o‘z kabinetini taqdim etdi, ammo uni kutib olish o‘rniga, u ham muxolifat, ham o‘z lagerining keskin tanqidiga duch keldi. 18 vazirdan 12 nafari Fransua Bayruning avvalgi hukumatida ishlagan va ishonchsizlik votumi ortidan iste’foga chiqqan edi. O‘z lavozimini saqlab qolgan ichki ishlar vaziri Bruno Retaillo yangi vazirlar mahkamasi va’da qilingan yangilanishni aks ettirmasligini tan oldi. O‘ta o‘ngchi Milliy miting yetakchisi Jordan Bardella hukumatni “ko‘ngilsizlik” deb atadi va parlamentni tarqatib yuborishni talab qildi. «Yangi saylovlarsiz barqarorlik bo‘lmaydi», dedi u Marin Le Pen bilan bir qatorda. Makron tarafdorlari ham norozilik bildirishgan. Sobiq bosh vazir Gabriel Attal vazirlar mahkamasini shakllantirish jarayonini qoralab, buni «xunuk tomosha» deb atadi va «hukumat muloqot qilish qobiliyatini yo‘qotayotganini» qo‘shimcha qildi. Lekornyu seshanba kuni Milliy assambleyada dasturiy nutq so‘zlashni va inqirozga qarshi byudjet hamda taqchillikni qisqartirish choralarini taqdim etishni rejalashtirgan edi. Biroq, buning o‘rniga uning iste’fosi mamlakatni yangi hukumat inqirozi yoqasiga olib keldi. Bosh vazir oldida parlament orqali qat’iy tejamkorlik rejasini o‘tkazish vazifasi turardi. 2024 yil oxiriga kelib Fransiya byudjet taqchilligi yalpi ichki mahsulotning 5,8 foizini tashkil etdi, davlat qarzi esa 113 foizdan oshib ketdi. Bu ko‘rsatkichlar Yevropa Ittifoqi belgilagan chegaralardan ancha yuqori. Ilgari Mudofaa vazirligini boshqargan Lekornyu markazchilar va mo‘’tadil o‘nglarni birlashtira oladigan murosasoz shaxs sifatida qaralgan edi. Biroq uning hukumati bir oy ham faoliyat yuritolmadi. Endi Makron iloji boricha tezroq yangi bosh vazirni tayinlashi lozim. Shu bilan birga, Fransiya yana siyosiy noaniqlik girdobiga tushmoqda va jamoatchilikning prezidentga bo‘lgan ishonchi pasayishda davom etmoqda. Sentyabr oyi boshida o‘tkazilgan Ifop so‘rovlari natijalariga ko‘ra, prezidentga saylovchilarning atigi 15 foizdan kamrog‘i ishonishini ko‘rsatdi. Bu Makronning 2017 yildan buyon ko‘rsatgan eng past natijasi hisoblanadi.