COVID-19dan so‘ng 950 mlrd tibbiy niqoblar uchun yangi hayot

Universitetlar tomonidan olib borilgan tadqiqotga ko‘ra, 2020 yildan buyon butun dunyo bo‘ylab 950 mlrddan ziyod niqob chiqindilar qatoriga qo‘shilgan. Bu qariyb 3,8 mln tonna polipropilen plastmassa bo‘lib, asosan poligonlarga yoki yoqib yuborishga yuboriladi. Bunday usullar esa toksik moddalar va mikroplastmassa orqali ekologik xavf tug‘diradi. Avstraliyaning Janubiy Kvinslend universiteti professori Pingan Song rahbarligidagi guruh niqoblarni kislotada tozalash, grafen nanoplastinkalar bilan qoplash va 140°C darajada bosim ostida qayta ishlash orqali unikal xossalarga ega nanokompozit plyonka olishga erishdi. Yangilik — yuqori issiqlik o‘tkazuvchanligi (87 Vt/(m·K)) va kuchli elektromagnit himoyasi (88 dB, 0,8 mm qalinlikda) bilan ajralib turadi. Bu xossalar materialni 5G va 6G qurilmalari, elektromobillar, aerokosmik tizimlar va yuqori chastotali elektronika uchun ideal xomashyoga aylantiradi. Plyonka ko‘p marta ishlatilganda ham barqarorligini yo‘qotmaydi va radiosignallarni samarali to‘sadi. Ekologik baholashlar shuni ko‘rsatdiki, 1 kg niqobni qayta ishlash 3,47 MJ energiyani tejash va atmosferaga chiqariladigan SO₂ miqdorini 2,53 kg ga qisqartirish imkonini beradi. Shuningdek, har bir qayta ishlangan tonna chiqindi taxminan 468 dollarlik iqtisodiy foyda keltiradi. Professor Song hukumatlarni niqoblarni qayta ishlashni rag‘batlantirishga va yuqori texnologiyalar uchun barqaror xomashyo ta’minotini ta’minlashga chaqirdi. Loyiha 2026 yilgacha pilot ishlab chiqarish bosqichiga o‘tishni rejalashtirmoqda.