Yerga to‘ymagan katta davlatlar mojarosi: Arktikadagi geosiyosiy kurash
30.05.2025 | 16:3031092
Arktikadagi muzliklarning eriy boshlashi bilan dunyo davlatlari ushbu mintaqadagi tabiiy resurslar va strategik yo‘llar uchun kurashni kuchaytirmoqda. Iqlim o‘zgarishi tufayli yangi savdo yo‘llari va resurslarga yetib borish imkoniyati paydo bo‘ldi, bu esa mintaqadagi geosiyosiy muvozanatni o‘zgartirmoqda.
Xitoy o‘zini «arktikaga yaqin davlat» deb e’lon qilib, mintaqada doimiy ishtirokini ta’minlashga harakat qilmoqda. Pekinning «Qutbiy ipak yo‘l» loyihasi orqali savdo yo‘llarini rivojlantirish rejasi bor. Biroq Norvegiya va boshqa Yevropa davlatlari Xitoyning ta’sirini cheklashga harakat qilmoqda.
Rossiya va Xitoy Arktikada harbiy hamkorlikni kuchaytirmoqda. 2025 yilda ular birgalikda harbiy mashqlar o‘tkazdi va Arktikada patrul qila boshladi. Bu NATOning mintaqadagi faoliyatiga javob sifatida ko‘rilmoqda.
Norvegiya Arktikadagi xavfsizlikni ta’minlash uchun o‘z harbiy infratuzilmasini mustahkamlamoqda. Mamlakat Rossiyaning josuslik faoliyati va infratuzilmaga bo‘lgan tahdidlariga qarshi choralar ko‘rmoqda. Bu, ayniqsa, Kirkenes shahri va Shpitsbergen arxipelagida sezilmoqda.
Arktikadagi geosiyosiy kurash mintaqadagi xalqlar, ayniqsa, inuitlar kabi mahalliy aholi uchun yangi muammolarni keltirib chiqarmoqda. Ular o‘z yerlari va hayot tarzini himoya qilish uchun xalqaro hamjamiyatdan yordam so‘ramoqda.
